KURU KAYISI 2019 YILINA NE KADAR STOKLA GİRİYOR… 

                                                                                           ZİR.MÜH. HASAN AVCI                    

   Hepimizin bildiği gibi kayısı 2014 yılında büyük bir don felaketi yaşadı. Bu don afetiyle sıfır üretim diyebileceğimiz % 100 e varan oranda bir ürün kaybı oldu. O yıl kuru kayısı ihracatının tamamen stoklarla yapılacağını içeren ve dolayısıyla 2014 yılı kuru kayısı ihracatını ikame edecek olan stok miktarını tarım il müdürlüğü ve kayısı ile ilintili bazı kuruluşların kamuoyuna sunduğu geçmiş yıllara ait istatistiki verilerin ışığında tespit etmiş ve bu tahmini rakamın 115 bin ton olduğunu sizlerin bilgisine sunmuştum. Bu rakamdan hareketle içerisine girdiğimiz 2019 üretim yılına ne kadar stokla gireceğimizi kolayca tespit edebiliriz.

Ben bunu aşağıda verilecek olan verilerle hazırlanan bir tabloyla sizlerin bilgisine sunacağım.

                                          Devreden                      Üretilen                    İhraç Edilen               Artık                                                   

                         Yıl          Tahmini Stok (ton)       Kuru kayısı (ton)      Kuru Kayısı(ton)       Stok(ton)

                        2014          115.000                      6.200(Afet Yılı )            79.043                     42.157

                        2015            42.157                     69.000                              76.414                    34.743

                        2016            34.743                     89.000                              86.255                     37.488   

                        2017            37.488                   142.260(Rekor Üretim)   94.874                    84.874

                        2018           126.545                     80.812        (Hedf İhrct 100.000 )                65.686

                        2019             65.686                     ……...                                  ……….                      ……….

                      Kaynak : Tarım ve Orman İl, MTSO                                                                                                                                                  

Yukarıdaki tabloyu incelediğimizde 2018 yılında 100.000 ton kuru kayısı ihracatı hedeflenmiştir. Bir önceki yılın üretim ve devreden stok miktarının toplamından bu miktarın düşülmesiyle de 2019 yılına devrolacak stok miktarını bulmuş oluruz. Tablodan da gördüğümüz gibi bu miktar 65.686 ton dur. Hedeflenen ihracat miktarına ulaşılamaması durumunda bu devreden stok miktarı aynı oranda artacaktır.

Eğer 2019 yılı bol bir üretim yılı olursa çoğunluğu küçük, dağınık, örgütsüz ve yeterli sermaye ile tarımsal kredi olanaklarından yoksun olan arz cephesinin asli unsuru olan kayısı üreticileri ürünün fiyatıyla ilgili büyük sorunları yaşamaya devam edecektir. Bunun karşısında ürünün miktarı ne olursa olsun son derece örgütlü, yeterli sermaye ve kredi olanaklarına sahip fırsatçı talep cephesinin unsurları her zaman olduğu gibi yüksek kazançlar elde edeceklerdir. Her zaman olduğu gibi diyorum: çünkü; her halükarda onlar kazanıyor. Bunun böyle olduğunu aşağıdaki birkaç yılın üretim, ihracat ve elde edilen gelir rakamlarıyla rahatlıkla görebiliriz.

                        Yıl    Kuru Kayısı Üretimi(Ton)  İhracat Miktarı(Ton)  Kazanılan Deer(Dolar)

                      2014        6.200(Afet Yılı )                 79.043                                348.184.000

                      2015      69.000                                  76.414                                321.624.000

                      2016       89.000                                 86.255                                273.421.000

                      2017     142.260(Rekor Üretim)      94.874                                266.874.000

Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi 2014 afet yılında sıfır diyebileceğimiz bir üretim karşısında çok yüksek bir kazancın elde edildiği görülmektedir. Sıfır üretim diyebileceğimiz bu yılı takip eden 2017 yılında ise kayısı üretim tarihinin olağanüstü yüksek bir üretim miktarı elde edilmiştir. Bu olağan üstü arz fazlalığına rağmen elde edilen kazanç rekor düzeyde düşmemiştir. Yani talep cephesi her halükarda kazanmıştır. Ama bunun karşısında üretici cephesi 2014 yılında sıfır gelirle cebi boş olarak yılı kapatmıştır. 2017 yılında ise bol ürün elde etmesi karşısında cebine kayda değer bir gelir girmemiştir. Çünkü fiyatlar aşırı düşmüştür. Aslında bu yaşanılan tablo biricik ürünümüz olan kayısıya özgü bir durum değildir. Tüm tarım ürünlerinin kaderidir.     

 Bu anlamda ülke ve yereldeki bütün üreticiler bir an önce örgütlenmelidirler ve tercih edecekleri biricik örgütlenme modeli de kooperatifleşmedir. Kooperatifleşme bu kaderi değiştirecek olan biricik girişimdir…    

                                              MALATYA AKÇADAĞ ZİRAAT ODASI - TARIM DANIŞMANI